Tác động đa chiều của thuế quan Mỹ đối với Việt Nam
Chính phủ Việt Nam gần đây đã thông báo về việc cắt giảm thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng từ Mỹ như ô tô, ethanol và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), có hiệu lực từ cuối tháng 3/2025. Động thái này nằm trong kế hoạch thúc đẩy nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ, giảm thặng dư thương mại song phương và tránh bị áp thuế mới từ phía Mỹ.
Việt Nam là một trong những quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ. Trong bối cảnh Mỹ theo đuổi chính sách "Nước Mỹ trên hết" và đã áp thuế đối với nhiều quốc gia và ngành hàng, Việt Nam cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng.
Trong thập kỷ qua, thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ đã tăng đáng kể nhờ xuất khẩu tăng trưởng mạnh mẽ. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2024.
Việt Nam đã tận dụng dòng vốn đầu tư nước ngoài và sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu để trở thành trung tâm sản xuất quan trọng. Tuy nhiên, nếu bị áp thuế, các ngành như điện tử, thiết bị máy móc, dệt may, giày dép và đồ gỗ sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất do phụ thuộc nhiều vào thị trường Mỹ.
Tác động sẽ khác nhau giữa các ngành và công ty. Các công ty đa quốc gia có thể chuyển hoạt động sản xuất sang nước khác, trong khi các nhà sản xuất nội địa có ít lựa chọn hơn. Các doanh nghiệp xuất khẩu nhiều có thể đối mặt với chi phí cao hơn, đơn hàng giảm và dòng tiền hoạt động kém hơn.
Chính phủ Việt Nam và Mỹ đã đàm phán các biện pháp thương mại mới và điều chỉnh chính sách để đối phó với rủi ro thuế quan. Việt Nam đã phê duyệt các thỏa thuận mới cho phép các tập đoàn Mỹ hoạt động tại Việt Nam, như việc SpaceX được thử nghiệm dịch vụ Starlink.
Các biện pháp này có thể giúp thúc đẩy nhập khẩu hàng hóa Mỹ và giảm thặng dư thương mại. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán giữa hai chính phủ sẽ quyết định mức độ và thời gian áp dụng chính sách thuế quan mới của Mỹ.
Xuất khẩu chiếm 85% GDP của Việt Nam năm 2024, là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Thuế quan cao hơn sẽ làm tăng giá cho người tiêu dùng Mỹ và giảm nhu cầu đối với hàng hóa Việt Nam. Điều này sẽ ảnh hưởng đến tiêu dùng trong nước do các doanh nghiệp xuất khẩu sử dụng 30% lực lượng lao động của Việt Nam.
Các hạn chế thương mại gia tăng cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng thu hút vốn đầu tư và làm giảm triển vọng đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 8% vào năm 2025 của Việt Nam.
