Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã hoàn thiện dự thảo Nghị quyết Sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, đề xuất những thay đổi quan trọng liên quan đến việc kiện toàn tổ chức bộ máy sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện và tỉnh trong năm 2025.
Theo dự thảo, các đơn vị hành chính mới hình thành sau sắp xếp sẽ không tổ chức bầu các chức danh lãnh đạo như chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, trưởng các ban của HĐND, chủ tịch, phó chủ tịch, ủy viên UBND. Tương tự, các tỉnh, thành phố sau sắp xếp cũng sẽ không bầu trưởng đoàn, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội.
Thay vào đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ định chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, trưởng các ban của HĐND, trưởng đoàn, phó đoàn đại biểu Quốc hội của các tỉnh, thành phố dựa trên thông báo của cấp ủy có thẩm quyền quản lý cán bộ. Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ định chủ tịch, phó chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hình thành sau sắp xếp. Thường trực HĐND cấp tỉnh sẽ chỉ định ủy viên UBND của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, trưởng các ban của HĐND, chủ tịch, phó chủ tịch UBND của đơn vị hành chính cấp xã.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh rằng việc chỉ định các chức danh là cần thiết do tính chất đặc biệt của đợt sắp xếp đơn vị hành chính lần này. Ngoài quy mô lớn và tính toàn quốc của việc nhập tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, còn có sự kết hợp thực hiện chủ trương lớn của Đảng về việc không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng lưu ý rằng thời gian còn lại của nhiệm kỳ HĐND là rất ngắn, và các đại biểu HĐND ở các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp khó có điều kiện nhận biết, đánh giá chính xác về năng lực của đội ngũ cán bộ sau sắp xếp. Việc áp dụng cơ chế chỉ định sẽ giúp đáp ứng yêu cầu bố trí, sắp xếp cán bộ, đặc biệt là cán bộ đang công tác ở cấp huyện, và khai thác tối đa nguồn nhân lực hiện có.
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nhấn mạnh rằng công tác lựa chọn, giới thiệu nhân sự vẫn phải được tiến hành hết sức chặt chẽ và do cấp ủy có thẩm quyền quản lý cán bộ thực hiện theo đúng quy định của Đảng. Cơ chế này chỉ thực hiện trong năm 2025 và sau bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, HĐND sẽ bầu các chức danh của HĐND và UBND bình thường theo quy định hiện hành.
