Hội thảo "Tháo gỡ bất cập chính sách để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam" do Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA) phối hợp cùng Báo Nhân Dân và Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) tổ chức đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân sau gần 40 năm đổi mới. Khu vực này chiếm 98% tổng số doanh nghiệp, đóng góp 30% vào ngân sách và 50% GDP, tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động. Tuy nhiên, kinh tế tư nhân vẫn đối mặt với nhiều rào cản, hạn chế sự phát triển và khả năng cạnh tranh.
Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch HUBA, cho biết đầu tư vào R&D là yếu tố sống còn để nâng cao sức cạnh tranh trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động đầu tư vào công nghệ, tự động hóa và số hóa quy trình sản xuất. Tuy nhiên, do phần lớn doanh nghiệp Việt Nam là nhỏ và siêu nhỏ, ngân sách cho R&D còn hạn chế. HUBA kiến nghị Nhà nước hỗ trợ mạnh mẽ hơn để khuyến khích hoạt động R&D, đặc biệt là Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.
HUBA kỳ vọng Nghị quyết mới về phát triển kinh tế tư nhân sẽ tháo gỡ các điểm nghẽn như tiếp cận vốn, đất đai, công nghệ, thị trường, giảm thủ tục hành chính và tạo môi trường kinh doanh minh bạch. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ dài hạn để doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững và nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Ông Hòa nhấn mạnh rằng nếu tháo gỡ được những điểm nghẽn này, khu vực kinh tế tư nhân sẽ có thời điểm vàng để bứt phá.
TS. Cấn Văn Lực chỉ ra rằng doanh nghiệp tư nhân còn nhỏ, năng lực cạnh tranh và chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế. Họ cũng gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, vốn và cải tiến công nghệ. Để tạo động lực phát triển, cần có giải pháp đột phá như thay đổi tư duy về vai trò của kinh tế tư nhân, coi đây là động lực quan trọng nhất trong tăng trưởng kinh tế.
Ông Lực kiến nghị hoàn thiện môi trường kinh doanh, sửa đổi luật DN nhỏ và vừa, xây dựng khung pháp lý cho kinh tế xanh, kinh tế số và có cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (Sandbox) cho lĩnh vực tài chính. Đồng thời, cần phân nhóm DN để quản lý và hỗ trợ, thay vì cào bằng, và hỗ trợ cần dựa trên mức độ đóng góp của DN với nền kinh tế. Nhà nước cần đẩy nhanh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi và chuyển từ hành chính công vụ sang phục vụ.
Ngoài ra, cần có giải pháp nâng cấp hộ kinh doanh lên DN siêu nhỏ, như miễn thuế 3 năm đầu hoạt động, hỗ trợ quản trị và đơn giản hóa thủ tục hành chính. TS. Cấn Văn Lực cũng đề xuất tăng khả năng tiếp cận đất đai, tài chính và đổi mới công nghệ cho DN tư nhân, phát triển thị trường vốn cân bằng hơn và thành lập quỹ hỗ trợ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh cho DN.
