Từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ chấm dứt cơ chế thuế khoán và chuyển sang tự kê khai nộp thuế theo doanh thu thực tế. Cải cách này nhằm tăng minh bạch và tạo điều kiện cho hộ kinh doanh nâng cấp lên doanh nghiệp.
Việc xóa bỏ thuế khoán có ý nghĩa quan trọng trong việc cải cách quản lý thuế và thúc đẩy kinh tế tư nhân. Chuyển đổi này giúp nâng cao tính minh bạch, công bằng trong thu thuế, cơ quan thuế nắm bắt chính xác năng lực kinh doanh và bảo đảm nguyên tắc tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm. Điều này cũng thúc đẩy tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế, thấy rõ nghĩa vụ thuế là đóng góp cho cộng đồng và đất nước.
Chính sách mới góp phần hiện đại hóa, nâng cao hiệu quả quản lý thuế, phù hợp với xu thế chuyển đổi số. Ứng dụng công nghệ và phần mềm kê khai điện tử giúp cơ quan thuế hỗ trợ người nộp thuế dễ dàng hơn, giảm gian lận, thất thu và tạo môi trường kinh doanh cạnh tranh lành mạnh.
Sau chuyển đổi, môi trường kinh doanh cho hộ cá thể sẽ minh bạch, đồng bộ, tạo điều kiện để phát triển bền vững. Thực thi Nghị quyết 68 không chỉ giúp thu ngân sách đúng đủ mà còn là bàn đạp giúp kinh tế tư nhân phát triển mạnh hơn, đóng vai trò chủ lực trong nền kinh tế.
Việc này cũng thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển thành DN. Trước đây, do thói quen nộp thuế khoán, nhiều hộ không duy trì sổ sách kế toán hay chứng từ hợp lệ. Nay khi bắt buộc thực hiện theo phương pháp kê khai, họ sẽ dần quen với quản trị tài chính bài bản, đây là tiền đề quan trọng để phát triển thành DN nhỏ và siêu nhỏ, từ đó tiếp cận được các chính sách hỗ trợ kinh doanh.
Ông Mai Sơn – Phó Cục trưởng Cục Thuế cho biết xóa thuế khoán còn giúp Việt Nam tiến gần hơn đến các chuẩn mực quản lý thuế hiện đại của thế giới và thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính.
Bộ Tài chính đang triển khai 7 nhóm giải pháp đồng bộ để chuyển đổi thuế hộ kinh doanh thành công:
1 Sửa đổi hệ thống pháp luật thuế và xây dựng dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi, bỏ cơ chế thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh và áp dụng cơ chế tự khai, tự nộp, yêu cầu ghi sổ kế toán, lập hóa đơn như DN. Đồng thời, nghiên cứu điều chỉnh Luật Thuế Thu nhập cá nhân, Luật Thuế Giá trị gia tăng để quy định mức doanh thu không chịu thuế, bảo vệ nhóm hộ kinh doanh nhỏ.
2 Tổ chức lại bộ máy cơ quan Thuế theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Quản lý hộ kinh doanh chuyển từ chức năng sang theo đối tượng, bám sát địa bàn, cá thể hóa trách nhiệm của từng cán bộ thuế, thu đúng, thu đủ, tránh thất thu ngân sách.
3 Đơn giản hóa sổ sách kế toán, hóa đơn và cung cấp miễn phí phần mềm kế toán, hóa đơn dùng chung, giúp hộ kinh doanh dễ tiếp cận, tuân thủ và giảm gánh nặng thủ tục.
4 Phát triển hệ thống kê khai điện tử tự động, cho phép hệ thống tự tính toán nghĩa vụ thuế dựa trên dữ liệu hóa đơn, giúp hộ kinh doanh chỉ cần xác nhận thay vì phải khai tay từng khoản. Các phần mềm còn có chức năng nhắc thời hạn kê khai, cảnh báo sai sót.
5 Triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền trên toàn quốc, giúp hộ kinh doanh xuất hóa đơn ngay tại điểm bán. Từ tháng 6/2025, hộ kinh doanh doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ buộc phải áp dụng hình thức này.
6 Cơ quan thuế từ Trung ương đến địa phương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật, nhắc nhở, hỗ trợ cài đặt máy tính tiền, phần mềm hóa đơn, thậm chí hỗ trợ tài chính nếu khó khăn và chính quyền địa phương chủ động phối hợp, ban hành chính sách hỗ trợ thêm để giúp hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi.
7 Tăng cường giám sát tuân thủ, số hóa và kết nối dữ liệu với các bộ ngành, ngân hàng, cơ quan thị trường… để phát hiện nhanh các dấu hiệu rủi ro, trốn thuế và ưu tiên hỗ trợ hộ tuân thủ tốt.
