Báo cáo của Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho thấy, ngay cả nhóm thu nhập cao nhất (20% dân số) cũng gặp khó khăn trong việc sở hữu nhà ở tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM.
Thu nhập bình quân của nhóm này khoảng 30 triệu đồng/tháng/hộ, tương đương 360 triệu đồng/năm. Mức chi trả tối đa cho nhà ở là 6,7 triệu đồng/tháng, tương đương 80 triệu đồng/năm. Giá căn hộ thương mại tại các đô thị lớn dao động từ 40-70 triệu đồng/m², căn hộ 60m² có giá khoảng 2,5-3,5 tỷ đồng. Nếu vay ngân hàng 70% giá trị căn nhà (2,45 tỷ đồng) với lãi suất 8%/năm trong 20 năm, khoản trả góp hàng tháng khoảng 25-27 triệu đồng, tương đương hơn 300 triệu đồng/năm. Với mức chi trả tối đa 80 triệu đồng/năm, nhóm thu nhập cao gần như không thể mua nhà.
Khả năng sở hữu nhà ở tại Việt Nam ngày càng khó khăn do giá nhà tăng cao. Giá căn hộ trung bình trên thị trường sơ cấp tại Hà Nội đạt 64 triệu đồng/m², TP.HCM đạt 66 triệu đồng/m². Người trẻ (thế hệ sinh năm 2000 trở đi) dự báo mất trung bình 20-30 năm để mua được nhà.
Nguyên nhân chính:
- Giá bất động sản tăng nhanh hơn thu nhập.
- Thiếu hụt nguồn cung nhà ở giá phù hợp, chủ yếu tập trung vào phân khúc trung, cao cấp.
- Chủ đầu tư lợi dụng khan hiếm nguồn cung để tăng giá bán bất hợp lý.
- Hành vi đầu cơ đẩy giá bất động sản tăng vọt.
- Chi phí tài chính cao, lãi suất cho vay mua nhà sau ưu đãi từ 10% trở lên.
Giải pháp:
- Nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các chính sách ưu đãi về đất đai, thuế và vốn vay cho nhà ở xã hội, nhà ở thương mại vừa túi tiền.
- Đẩy mạnh cải thiện hạ tầng kết nối, nhân rộng mô hình phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị tập trung vào giao thông công cộng).
- Phát triển các khu dân cư, thương mại, dịch vụ xung quanh các trục giao thông công cộng để người dân di chuyển sang khu vực vùng ven, nơi có giá nhà thấp hơn.
- Khi nguồn cung đủ lớn và phù hợp, giá nhà sẽ được điều chỉnh về giá trị thật.
